blob: 921ff199ed19066ee04cfd4fd7ed18762715167e [file] [log] [blame]
Oliver Endrissee820a62007-04-27 12:31:21 -03001/*
2 * Driver for the remote control of SAA7146 based AV7110 cards
3 *
4 * Copyright (C) 1999-2003 Holger Waechtler <holger@convergence.de>
5 * Copyright (C) 2003-2007 Oliver Endriss <o.endriss@gmx.de>
6 *
7 * This program is free software; you can redistribute it and/or
8 * modify it under the terms of the GNU General Public License
9 * as published by the Free Software Foundation; either version 2
10 * of the License, or (at your option) any later version.
11 *
12 * This program is distributed in the hope that it will be useful,
13 * but WITHOUT ANY WARRANTY; without even the implied warranty of
14 * MERCHANTABILITY or FITNESS FOR A PARTICULAR PURPOSE. See the
15 * GNU General Public License for more details.
16 *
17 * You should have received a copy of the GNU General Public License
18 * along with this program; if not, write to the Free Software
19 * Foundation, Inc., 59 Temple Place - Suite 330, Boston, MA 02111-1307, USA.
20 * Or, point your browser to http://www.gnu.org/copyleft/gpl.html
21 *
22 */
23
24
Linus Torvalds1da177e2005-04-16 15:20:36 -070025#include <linux/types.h>
26#include <linux/init.h>
27#include <linux/module.h>
28#include <linux/moduleparam.h>
Linus Torvalds1da177e2005-04-16 15:20:36 -070029#include <linux/proc_fs.h>
Ahmed S. Darwish0496daa72007-02-14 22:57:42 -020030#include <linux/kernel.h>
Linus Torvalds1da177e2005-04-16 15:20:36 -070031#include <asm/bitops.h>
32
33#include "av7110.h"
Oliver Endriss03388ae2005-09-09 13:03:12 -070034#include "av7110_hw.h"
Linus Torvalds1da177e2005-04-16 15:20:36 -070035
Linus Torvalds1da177e2005-04-16 15:20:36 -070036
Oliver Endrissee820a62007-04-27 12:31:21 -030037#define AV_CNT 4
38
39#define IR_RC5 0
40#define IR_RCMM 1
41#define IR_RC5_EXT 2 /* internal only */
42
43#define IR_ALL 0xffffffff
44
45#define UP_TIMEOUT (HZ*7/25)
46
47
48/* Note: enable ir debugging by or'ing debug with 16 */
49
50static int ir_protocol[AV_CNT] = { IR_RCMM, IR_RCMM, IR_RCMM, IR_RCMM};
51module_param_array(ir_protocol, int, NULL, 0644);
52MODULE_PARM_DESC(ir_protocol, "Infrared protocol: 0 RC5, 1 RCMM (default)");
53
54static int ir_inversion[AV_CNT];
55module_param_array(ir_inversion, int, NULL, 0644);
56MODULE_PARM_DESC(ir_inversion, "Inversion of infrared signal: 0 not inverted (default), 1 inverted");
57
58static uint ir_device_mask[AV_CNT] = { IR_ALL, IR_ALL, IR_ALL, IR_ALL };
59module_param_array(ir_device_mask, uint, NULL, 0644);
60MODULE_PARM_DESC(ir_device_mask, "Bitmask of infrared devices: bit 0..31 = device 0..31 (default: all)");
61
Linus Torvalds1da177e2005-04-16 15:20:36 -070062
Oliver Endriss03388ae2005-09-09 13:03:12 -070063static int av_cnt;
Oliver Endrissee820a62007-04-27 12:31:21 -030064static struct av7110 *av_list[AV_CNT];
Linus Torvalds1da177e2005-04-16 15:20:36 -070065
Oliver Endrissee820a62007-04-27 12:31:21 -030066static u16 default_key_map [256] = {
Linus Torvalds1da177e2005-04-16 15:20:36 -070067 KEY_0, KEY_1, KEY_2, KEY_3, KEY_4, KEY_5, KEY_6, KEY_7,
68 KEY_8, KEY_9, KEY_BACK, 0, KEY_POWER, KEY_MUTE, 0, KEY_INFO,
69 KEY_VOLUMEUP, KEY_VOLUMEDOWN, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0,
70 KEY_CHANNELUP, KEY_CHANNELDOWN, 0, 0, 0, 0, 0, 0,
71 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0,
72 0, 0, 0, 0, KEY_TEXT, 0, 0, KEY_TV, 0, 0, 0, 0, 0, KEY_SETUP, 0, 0,
73 0, 0, 0, KEY_SUBTITLE, 0, 0, KEY_LANGUAGE, 0,
74 KEY_RADIO, 0, 0, 0, 0, KEY_EXIT, 0, 0,
75 KEY_UP, KEY_DOWN, KEY_LEFT, KEY_RIGHT, KEY_OK, 0, 0, 0,
76 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, KEY_RED, KEY_GREEN, KEY_YELLOW,
77 KEY_BLUE, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, KEY_MENU, KEY_LIST, 0, 0, 0, 0, 0, 0,
78 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0,
79 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0,
80 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0,
81 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0,
82 0, 0, 0, 0, KEY_UP, KEY_UP, KEY_DOWN, KEY_DOWN,
83 0, 0, 0, 0, KEY_EPG, 0, 0, 0,
84 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0,
85 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0,
86 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, KEY_VCR
87};
88
89
Oliver Endrissee820a62007-04-27 12:31:21 -030090/* key-up timer */
91static void av7110_emit_keyup(unsigned long parm)
Linus Torvalds1da177e2005-04-16 15:20:36 -070092{
Oliver Endrissee820a62007-04-27 12:31:21 -030093 struct infrared *ir = (struct infrared *) parm;
94
95 if (!ir || !test_bit(ir->last_key, ir->input_dev->key))
Linus Torvalds1da177e2005-04-16 15:20:36 -070096 return;
97
Oliver Endrissee820a62007-04-27 12:31:21 -030098 input_report_key(ir->input_dev, ir->last_key, 0);
99 input_sync(ir->input_dev);
Linus Torvalds1da177e2005-04-16 15:20:36 -0700100}
101
102
Oliver Endrissee820a62007-04-27 12:31:21 -0300103/* tasklet */
Oliver Endriss03388ae2005-09-09 13:03:12 -0700104static void av7110_emit_key(unsigned long parm)
Linus Torvalds1da177e2005-04-16 15:20:36 -0700105{
Oliver Endrissee820a62007-04-27 12:31:21 -0300106 struct infrared *ir = (struct infrared *) parm;
107 u32 ircom = ir->ir_command;
Linus Torvalds1da177e2005-04-16 15:20:36 -0700108 u8 data;
109 u8 addr;
Oliver Endrissee820a62007-04-27 12:31:21 -0300110 u16 toggle;
Linus Torvalds1da177e2005-04-16 15:20:36 -0700111 u16 keycode;
112
113 /* extract device address and data */
Oliver Endrissee820a62007-04-27 12:31:21 -0300114 switch (ir->protocol) {
115 case IR_RC5: /* RC5: 5 bits device address, 6 bits data */
Linus Torvalds1da177e2005-04-16 15:20:36 -0700116 data = ircom & 0x3f;
117 addr = (ircom >> 6) & 0x1f;
Oliver Endrissee820a62007-04-27 12:31:21 -0300118 toggle = ircom & 0x0800;
Oliver Endriss03388ae2005-09-09 13:03:12 -0700119 break;
120
Oliver Endrissee820a62007-04-27 12:31:21 -0300121 case IR_RCMM: /* RCMM: ? bits device address, ? bits data */
Oliver Endriss03388ae2005-09-09 13:03:12 -0700122 data = ircom & 0xff;
Oliver Endrissee820a62007-04-27 12:31:21 -0300123 addr = (ircom >> 8) & 0x1f;
124 toggle = ircom & 0x8000;
Oliver Endriss03388ae2005-09-09 13:03:12 -0700125 break;
126
Oliver Endrissee820a62007-04-27 12:31:21 -0300127 case IR_RC5_EXT: /* extended RC5: 5 bits device address, 7 bits data */
Oliver Endriss03388ae2005-09-09 13:03:12 -0700128 data = ircom & 0x3f;
129 addr = (ircom >> 6) & 0x1f;
130 /* invert 7th data bit for backward compatibility with RC5 keymaps */
131 if (!(ircom & 0x1000))
132 data |= 0x40;
Oliver Endrissee820a62007-04-27 12:31:21 -0300133 toggle = ircom & 0x0800;
Oliver Endriss03388ae2005-09-09 13:03:12 -0700134 break;
135
136 default:
Oliver Endrissee820a62007-04-27 12:31:21 -0300137 printk("%s invalid protocol %x\n", __FUNCTION__, ir->protocol);
Oliver Endriss03388ae2005-09-09 13:03:12 -0700138 return;
Linus Torvalds1da177e2005-04-16 15:20:36 -0700139 }
140
Oliver Endrissee820a62007-04-27 12:31:21 -0300141 keycode = ir->key_map[data];
Linus Torvalds1da177e2005-04-16 15:20:36 -0700142
Oliver Endrissee820a62007-04-27 12:31:21 -0300143 dprintk(16, "%s: code %08x -> addr %i data 0x%02x -> keycode %i\n",
144 __FUNCTION__, ircom, addr, data, keycode);
Linus Torvalds1da177e2005-04-16 15:20:36 -0700145
Oliver Endrissee820a62007-04-27 12:31:21 -0300146 /* check device address */
147 if (!(ir->device_mask & (1 << addr)))
148 return;
Linus Torvalds1da177e2005-04-16 15:20:36 -0700149
150 if (!keycode) {
Oliver Endrissee820a62007-04-27 12:31:21 -0300151 printk ("%s: code %08x -> addr %i data 0x%02x -> unknown key!\n",
152 __FUNCTION__, ircom, addr, data);
Linus Torvalds1da177e2005-04-16 15:20:36 -0700153 return;
154 }
155
Oliver Endrissee820a62007-04-27 12:31:21 -0300156 if (timer_pending(&ir->keyup_timer)) {
157 del_timer(&ir->keyup_timer);
158 if (ir->last_key != keycode || toggle != ir->last_toggle) {
159 ir->delay_timer_finished = 0;
160 input_event(ir->input_dev, EV_KEY, ir->last_key, 0);
161 input_event(ir->input_dev, EV_KEY, keycode, 1);
162 input_sync(ir->input_dev);
163 } else if (ir->delay_timer_finished) {
164 input_event(ir->input_dev, EV_KEY, keycode, 2);
165 input_sync(ir->input_dev);
Dmitry Torokhovb07b4782006-11-20 10:23:04 -0300166 }
Noone Important26a0f5d2006-01-09 15:25:09 -0200167 } else {
Oliver Endrissee820a62007-04-27 12:31:21 -0300168 ir->delay_timer_finished = 0;
169 input_event(ir->input_dev, EV_KEY, keycode, 1);
170 input_sync(ir->input_dev);
Noone Important26a0f5d2006-01-09 15:25:09 -0200171 }
Linus Torvalds1da177e2005-04-16 15:20:36 -0700172
Oliver Endrissee820a62007-04-27 12:31:21 -0300173 ir->last_key = keycode;
174 ir->last_toggle = toggle;
Linus Torvalds1da177e2005-04-16 15:20:36 -0700175
Oliver Endrissee820a62007-04-27 12:31:21 -0300176 ir->keyup_timer.expires = jiffies + UP_TIMEOUT;
177 add_timer(&ir->keyup_timer);
Linus Torvalds1da177e2005-04-16 15:20:36 -0700178
Linus Torvalds1da177e2005-04-16 15:20:36 -0700179}
180
Oliver Endrissee820a62007-04-27 12:31:21 -0300181
182/* register with input layer */
183static void input_register_keys(struct infrared *ir)
Linus Torvalds1da177e2005-04-16 15:20:36 -0700184{
185 int i;
186
Oliver Endrissee820a62007-04-27 12:31:21 -0300187 set_bit(EV_KEY, ir->input_dev->evbit);
188 set_bit(EV_REP, ir->input_dev->evbit);
Linus Torvalds1da177e2005-04-16 15:20:36 -0700189
Oliver Endrissee820a62007-04-27 12:31:21 -0300190 memset(ir->input_dev->keybit, 0, sizeof(ir->input_dev->keybit));
191
192 for (i = 0; i < ARRAY_SIZE(ir->key_map); i++) {
193 if (ir->key_map[i] > KEY_MAX)
194 ir->key_map[i] = 0;
195 else if (ir->key_map[i] > KEY_RESERVED)
196 set_bit(ir->key_map[i], ir->input_dev->keybit);
Linus Torvalds1da177e2005-04-16 15:20:36 -0700197 }
Oliver Endrissee820a62007-04-27 12:31:21 -0300198
199 ir->input_dev->keycode = ir->key_map;
200 ir->input_dev->keycodesize = sizeof(ir->key_map[0]);
201 ir->input_dev->keycodemax = ARRAY_SIZE(ir->key_map);
Linus Torvalds1da177e2005-04-16 15:20:36 -0700202}
203
204
Oliver Endrissee820a62007-04-27 12:31:21 -0300205/* called by the input driver after rep[REP_DELAY] ms */
206static void input_repeat_key(unsigned long parm)
Linus Torvalds1da177e2005-04-16 15:20:36 -0700207{
Oliver Endrissee820a62007-04-27 12:31:21 -0300208 struct infrared *ir = (struct infrared *) parm;
209
210 ir->delay_timer_finished = 1;
Linus Torvalds1da177e2005-04-16 15:20:36 -0700211}
212
213
Oliver Endrissee820a62007-04-27 12:31:21 -0300214/* check for configuration changes */
215int av7110_check_ir_config(struct av7110 *av7110, int force)
Adrian Bunka22a68652006-01-23 09:58:17 -0200216{
Oliver Endrissee820a62007-04-27 12:31:21 -0300217 int i;
218 int modified = force;
219 int ret = -ENODEV;
Adrian Bunka22a68652006-01-23 09:58:17 -0200220
Oliver Endrissee820a62007-04-27 12:31:21 -0300221 for (i = 0; i < av_cnt; i++)
222 if (av7110 == av_list[i])
223 break;
224
225 if (i < av_cnt && av7110) {
226 if ((av7110->ir.protocol & 1) != ir_protocol[i] ||
227 av7110->ir.inversion != ir_inversion[i])
228 modified = true;
229
230 if (modified) {
231 /* protocol */
232 if (ir_protocol[i]) {
233 ir_protocol[i] = 1;
234 av7110->ir.protocol = IR_RCMM;
235 av7110->ir.ir_config = 0x0001;
236 } else if (FW_VERSION(av7110->arm_app) >= 0x2620) {
237 av7110->ir.protocol = IR_RC5_EXT;
238 av7110->ir.ir_config = 0x0002;
239 } else {
240 av7110->ir.protocol = IR_RC5;
241 av7110->ir.ir_config = 0x0000;
242 }
243 /* inversion */
244 if (ir_inversion[i]) {
245 ir_inversion[i] = 1;
246 av7110->ir.ir_config |= 0x8000;
247 }
248 av7110->ir.inversion = ir_inversion[i];
249 /* update ARM */
250 ret = av7110_fw_cmd(av7110, COMTYPE_PIDFILTER, SetIR, 1,
251 av7110->ir.ir_config);
252 } else
253 ret = 0;
254
255 /* address */
256 if (av7110->ir.device_mask != ir_device_mask[i])
257 av7110->ir.device_mask = ir_device_mask[i];
Adrian Bunka22a68652006-01-23 09:58:17 -0200258 }
Oliver Endrissee820a62007-04-27 12:31:21 -0300259
Adrian Bunka22a68652006-01-23 09:58:17 -0200260 return ret;
261}
262
263
Oliver Endrissee820a62007-04-27 12:31:21 -0300264/* /proc/av7110_ir interface */
Linus Torvalds1da177e2005-04-16 15:20:36 -0700265static int av7110_ir_write_proc(struct file *file, const char __user *buffer,
266 unsigned long count, void *data)
267{
268 char *page;
Oliver Endriss03388ae2005-09-09 13:03:12 -0700269 u32 ir_config;
Oliver Endrissee820a62007-04-27 12:31:21 -0300270 int size = sizeof ir_config + sizeof av_list[0]->ir.key_map;
Oliver Endriss03388ae2005-09-09 13:03:12 -0700271 int i;
Linus Torvalds1da177e2005-04-16 15:20:36 -0700272
273 if (count < size)
274 return -EINVAL;
275
276 page = (char *) vmalloc(size);
277 if (!page)
278 return -ENOMEM;
279
280 if (copy_from_user(page, buffer, size)) {
281 vfree(page);
282 return -EFAULT;
283 }
284
Oliver Endrissee820a62007-04-27 12:31:21 -0300285 memcpy(&ir_config, page, sizeof ir_config);
286
287 for (i = 0; i < av_cnt; i++) {
288 /* keymap */
289 memcpy(av_list[i]->ir.key_map, page + sizeof ir_config,
290 sizeof(av_list[i]->ir.key_map));
291 /* protocol, inversion, address */
292 ir_protocol[i] = ir_config & 0x0001;
293 ir_inversion[i] = ir_config & 0x8000 ? 1 : 0;
294 if (ir_config & 0x4000)
295 ir_device_mask[i] = 1 << ((ir_config >> 16) & 0x1f);
296 else
297 ir_device_mask[i] = IR_ALL;
298 /* update configuration */
299 av7110_check_ir_config(av_list[i], false);
300 input_register_keys(&av_list[i]->ir);
301 }
Linus Torvalds1da177e2005-04-16 15:20:36 -0700302 vfree(page);
Linus Torvalds1da177e2005-04-16 15:20:36 -0700303 return count;
304}
305
306
Oliver Endrissee820a62007-04-27 12:31:21 -0300307/* interrupt handler */
Oliver Endriss03388ae2005-09-09 13:03:12 -0700308static void ir_handler(struct av7110 *av7110, u32 ircom)
309{
Oliver Endrissee820a62007-04-27 12:31:21 -0300310 dprintk(4, "ir command = %08x\n", ircom);
311 av7110->ir.ir_command = ircom;
312 tasklet_schedule(&av7110->ir.ir_tasklet);
Oliver Endriss03388ae2005-09-09 13:03:12 -0700313}
314
315
Johannes Stezenbach11dc3ff2006-02-27 00:09:20 -0300316int __devinit av7110_ir_init(struct av7110 *av7110)
Linus Torvalds1da177e2005-04-16 15:20:36 -0700317{
Oliver Endrissee820a62007-04-27 12:31:21 -0300318 struct input_dev *input_dev;
Linus Torvalds1da177e2005-04-16 15:20:36 -0700319 static struct proc_dir_entry *e;
Dmitry Torokhovb07b4782006-11-20 10:23:04 -0300320 int err;
Linus Torvalds1da177e2005-04-16 15:20:36 -0700321
Ahmed S. Darwish0496daa72007-02-14 22:57:42 -0200322 if (av_cnt >= ARRAY_SIZE(av_list))
Oliver Endriss03388ae2005-09-09 13:03:12 -0700323 return -ENOSPC;
Linus Torvalds1da177e2005-04-16 15:20:36 -0700324
Oliver Endrissee820a62007-04-27 12:31:21 -0300325 av7110_check_ir_config(av7110, true);
Oliver Endriss03388ae2005-09-09 13:03:12 -0700326 av_list[av_cnt++] = av7110;
Linus Torvalds1da177e2005-04-16 15:20:36 -0700327
Oliver Endrissee820a62007-04-27 12:31:21 -0300328 init_timer(&av7110->ir.keyup_timer);
329 av7110->ir.keyup_timer.function = av7110_emit_keyup;
330 av7110->ir.keyup_timer.data = (unsigned long) &av7110->ir;
331
332 input_dev = input_allocate_device();
333 if (!input_dev)
334 return -ENOMEM;
335
336 av7110->ir.input_dev = input_dev;
337 snprintf(av7110->ir.input_phys, sizeof(av7110->ir.input_phys),
338 "pci-%s/ir0", pci_name(av7110->dev->pci));
339
340 input_dev->name = "DVB on-card IR receiver";
341
342 input_dev->phys = av7110->ir.input_phys;
343 input_dev->id.bustype = BUS_PCI;
344 input_dev->id.version = 2;
345 if (av7110->dev->pci->subsystem_vendor) {
346 input_dev->id.vendor = av7110->dev->pci->subsystem_vendor;
347 input_dev->id.product = av7110->dev->pci->subsystem_device;
348 } else {
349 input_dev->id.vendor = av7110->dev->pci->vendor;
350 input_dev->id.product = av7110->dev->pci->device;
351 }
352 input_dev->cdev.dev = &av7110->dev->pci->dev;
353 /* initial keymap */
354 memcpy(av7110->ir.key_map, default_key_map, sizeof av7110->ir.key_map);
355 input_register_keys(&av7110->ir);
356 err = input_register_device(input_dev);
357 if (err) {
358 input_free_device(input_dev);
359 return err;
360 }
361 input_dev->timer.function = input_repeat_key;
362 input_dev->timer.data = (unsigned long) &av7110->ir;
363
Oliver Endriss03388ae2005-09-09 13:03:12 -0700364 if (av_cnt == 1) {
Oliver Endriss03388ae2005-09-09 13:03:12 -0700365 e = create_proc_entry("av7110_ir", S_IFREG | S_IRUGO | S_IWUSR, NULL);
366 if (e) {
367 e->write_proc = av7110_ir_write_proc;
368 e->size = 4 + 256 * sizeof(u16);
369 }
Linus Torvalds1da177e2005-04-16 15:20:36 -0700370 }
371
Oliver Endrissee820a62007-04-27 12:31:21 -0300372 tasklet_init(&av7110->ir.ir_tasklet, av7110_emit_key, (unsigned long) &av7110->ir);
373 av7110->ir.ir_handler = ir_handler;
Oliver Endriss03388ae2005-09-09 13:03:12 -0700374
Linus Torvalds1da177e2005-04-16 15:20:36 -0700375 return 0;
376}
377
378
Johannes Stezenbach11dc3ff2006-02-27 00:09:20 -0300379void __devexit av7110_ir_exit(struct av7110 *av7110)
Linus Torvalds1da177e2005-04-16 15:20:36 -0700380{
Oliver Endriss03388ae2005-09-09 13:03:12 -0700381 int i;
382
383 if (av_cnt == 0)
Linus Torvalds1da177e2005-04-16 15:20:36 -0700384 return;
Oliver Endriss03388ae2005-09-09 13:03:12 -0700385
Oliver Endrissee820a62007-04-27 12:31:21 -0300386 del_timer_sync(&av7110->ir.keyup_timer);
387 av7110->ir.ir_handler = NULL;
388 tasklet_kill(&av7110->ir.ir_tasklet);
389
Oliver Endriss03388ae2005-09-09 13:03:12 -0700390 for (i = 0; i < av_cnt; i++)
391 if (av_list[i] == av7110) {
392 av_list[i] = av_list[av_cnt-1];
393 av_list[av_cnt-1] = NULL;
394 break;
395 }
396
Oliver Endrissee820a62007-04-27 12:31:21 -0300397 if (av_cnt == 1)
Oliver Endriss03388ae2005-09-09 13:03:12 -0700398 remove_proc_entry("av7110_ir", NULL);
Oliver Endrissee820a62007-04-27 12:31:21 -0300399
400 input_unregister_device(av7110->ir.input_dev);
Oliver Endriss03388ae2005-09-09 13:03:12 -0700401
402 av_cnt--;
Linus Torvalds1da177e2005-04-16 15:20:36 -0700403}
404
Oliver Endrissee820a62007-04-27 12:31:21 -0300405//MODULE_AUTHOR("Holger Waechtler <holger@convergence.de>, Oliver Endriss <o.endriss@gmx.de>");
Linus Torvalds1da177e2005-04-16 15:20:36 -0700406//MODULE_LICENSE("GPL");